Rapport: Investeer in maatschappelijk steunsystemen
Bron: Landelijk Platform GGZ
Sleutelwoorden: maatschappelijke steunsystemen
De netwerken die sinds de jaren negentig tot stand zijn gebracht om mensen met ernstige psychische aandoeningen en hun zorgverleners tot elkaar te brengen binnen de regio blijken succesvol. Dit roept ook vragen op: wat zijn de resultaten van deze netwerken? Lukt het de verschillende organisaties om effectief samen te werken? Hoe pakken ze dit aan? En slagen zij er in om cliënten succesvol te ondersteunen bij het participeren in de samenleving? De antwoorden op deze vragen worden gegeven door het Landelijk Platform GGZ in de haar publicatie Langdurende GGZ en maatschappelijke steunsystemen.
Achtergrond
Deze maatschappelijke steunsystemen (MSS) werken op drie niveaus: bestuurlijk, uitvoerend en persoonlijk. MSS staan momenteel volop in de belangstelling; ze passen binnen actuele ontwikkelingen in zorg en samenleving.
In Nederland wonen naar schatting 160.000 mensen met een ernstige psychische aandoening. Door de vermaatschappelijking woont een groot deel van hen gewoon ‘in de wijk’. Gemeenten hebben vanuit de Wmo de taak om zo veel mogelijk mensen te laten participeren in de samenleving. Maar ook andere partijen (zorginstellingen, cliëntenorganisaties, verzekeraars, welzijnsinstellingen, woningbouwcorporaties enzovoort) zijn verantwoordelijk. Het is van belang dat er tussen deze organisaties verbindingen bestaan om een toegankelijk en samenhangend zorg- en ondersteuningsaanbod te kunnen garanderen. De bezuinigingen in de AWBZ maken de noodzaak tot een samenhangend aanbod nog urgenter.
Organisaties
Cliënten hebben op verschillende levensgebieden ondersteuning nodig. Dit brengt mee dat een veelheid aan organisaties een verantwoordelijkheid heeft ten aanzien van de doelgroep. Deze organisaties moeten samenwerken om cliënten alle zorg en ondersteuning te kunnen bieden waar zij behoefte aan hebben. Er is daarom in het verleden ook gepleit voor dit model van maatschappelijke steunsystemen. GGZ Nederland en de VNG zien maatschappelijke steunsystemen als dé manier om deze samenwerking vorm te geven en zetten zich in om het aantal steunsystemen in Nederland uit te breiden.
MSS op bestuurlijk niveau
De basis voor goede samenwerking is een gedeelde visie en een gedeeld gevoel van urgentie. Wanneer men hier onvoldoende in investeert, kan dit het draagvlak voor het maatschappelijk steunsysteem ondermijnen. Het is wenselijk dat er minimaal duidelijke afspraken zijn over wat de verschillende organisaties bijdragen aan het MSS, in personele zin en in materiële zin. Als die afspraken er liggen, biedt dit een kader waarin op uitvoerend niveau doeltreffend kan worden samengewerkt. Belangrijk is verder dat organisaties openlijk achter het MSS gaan staan, met andere woorden: dat zij zich eraan committeren. Om te voorkomen dat de samenwerking op bestuurlijk niveau te vrijblijvend blijft, kan het daarnaast handig zijn om te werken met een structureel periodieke overleg en/of convenant. Investeren in samenwerking op bestuurlijk niveau is dus essentieel, ook voor samenwerking op uitvoerend niveau.
Bezuinigingen
Betrokkenen maken zich zorgen om de gevolgen van bezuinigingen. Zo zijn er de strengere eisen van de AWBZ waardoor een deel van de cliënten de vergoeding voor ondersteunende begeleiding kwijt raakt. Ook de gemeenten zullen naar verwachting de komende tijd veel moeten bezuinigingen wat de bekostiging van maatschappelijke steunsystemen vanuit de Wmo onder druk zet. De volledige overheveling van ambulante begeleiding en dagbesteding naar gemeenten die het kabinet-Rutte wil doorvoeren, zal waarschijnlijk ook gepaard gaan met een bezuiniging.
Toekomst
Voor de toekomst van de maatschappelijke steunsystemen is het van belang dat beleid over de grenzen van domeinen vorm krijgt. Dit vereist betrokkenheid van vele partijen, waaronder ggz-instellingen, gemeenten, welzijnsorganisaties, woningcorporaties, zorgverzekeraars en – zolang ze nog bestaan – zorgkantoren. Maatschappelijke steunsystemen zelf moeten zich erop voorbereiden dat zij in de toekomst meer dan nu aangesproken zullen worden op transparantie en wellicht ook op een heel andere manier bekostigd gaan worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten