Kind met psychische problemen zit te vaak thuis
Bron: onderzoek “ Back to school”
Veel kinderen en jongeren met psychische en psychiatrische problemen gaan (tijdelijk) niet naar school. Dat verergert vaak de klachten. Het is hoog tijd dat er meer aandacht komt voor ‘thuiszitters’. ‘Hoe sneller je iets doet, hoe meer kans een kind heeft.’
‘Thuiszitter’ ben je als je vier weken of langer niet of gedeeltelijk naar school gaat, al dan niet met een leerplichtontheffing. Onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van langdurig thuis zijn, bestond niet. Totdat de cliëntenraad van GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen aan de bel trok. Jongeren in deze raad hadden er zelf ervaring mee, vonden dat het probleem onderschat werd en dat er te weinig over bekend was. Gesteund door de directie van de ggz-instelling kwam er een onderzoek van H&S Consult en de DSP-groep. De resultaten staan in het rapport ‘Back tot school’.
Geen melding
Maar liefst 22 procent van de respondenten (140 jongens en 113 meisjes van de 2715 benaderde leerplichtige cliënten) bleek in een periode van twee jaar regelmatig niet naar school te zijn gegaan; 18 procent zat, variërend van een maand tot langer dan een jaar, permanent thuis. ‘Veel meer kinderen dan bekend was op basis van meldingen door scholen en leerplichtambtenaren’, aldus Inge Sleeboom van H&S Consult. ‘Het wordt dus vaak niet gemeld.’
Over wat thuiszitten betekent, bestond weinig informatie. Terwijl de gevolgen groot zijn, stelt Sleeboom. ‘School is een sleutelinstelling voor meedoen aan de samenleving. Bij uitval zien jongeren hun vrienden niet meer, ze horen er niet meer bij. Daardoor gaan ze zich nog slechter voelen. Daarnaast zakken veel jongeren terug in schoolniveau of halen helemaal geen diploma. Dat leidt tot minder goede banen of werkloosheid. Als je niet oppast, is schooluitval het voorportaal van de Wajong.”
Onbegrip
Bijna driekwart van de thuiszitters wil graag terug naar school, maar dat blijkt lastig. Onbegrip van school is de meest genoemde oorzaak, gevolgd door wachtlijsten voor een andere school. Sommige kinderen durven niet terug vanwege de confrontatie met klasgenoten. Betere begeleiding is hoognodig. ‘Bij wie kan een kind terecht als hij het moeilijk heeft, wat vertel je leerlingen in de klas, enzovoort. Weinig scholen hebben dat goed geregeld.’ Ook het contact tussen scholen en ggz kan beter, meldt onder andere een leerplichtambtenaar in het rapport.
In ons land worden 238.000 kinderen binnen de jeugd-ggz behandeld. Het is daarom alle hens aan dek om schooluitval te voorkomen en aan te pakken, vinden de onderzoekers. ‘Back to school’ bevat elf aanbevelingen, waaronder het aanwijzen van een schoolcoach. ‘Nu is niemand écht verantwoordelijk voor het terug naar school gaan. De coach, iemand uit het netwerk van het kind, moet met alle partijen een plan maken en dat bewaken. En snel, want hoe langer een kind thuiszit, hoe moeilijker de weg terug.’
Lilian Tham, directeur Behandelzaken bij GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen, erkent de noodzaak van er snel bij zijn. ‘Veel kinderen die bij ons aangemeld worden, blijken al lang thuis te zitten. Wij zetten in op deze groep via PIT, onze psychiatrische intensieve thuisbehandeling. Het is heel hard werken met z’n allen om deze kinderen terug naar school te krijgen. De drempel is hoog. En als het lukt, stromen ze vaak een of twee klassen lager in dan leeftijdsgenoten. Dat maakt het extra lastig.’
Tham legt de bal vooral bij de scholen neer. ‘Vroegsignalering van problemen is cruciaal. Als een docent de signalen van een beginnende depressie bij een jongere herkent, kan er vroeg hulp geboden worden en zal er minder snel schooluitval zijn. Sommige scholen doen dat al goed, andere een stuk minder. Wij kunnen helpen met deskundigheidsbevordering voor docenten.’
Feedback
GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen heeft ook enkele aanbevelingen opgepakt. ‘Er staan afspraken met scholen, leerplicht en Bureau Jeugdzorg. Intern gaan we ons beleid aanscherpen en de registratie verbeteren.’ Tham prijst de energie en positieve invloed van de cliëntenraad en cliëntenraadondersteuner. ‘Zij geven ons veel feedback waar we iets mee kunnen.’
Geen opmerkingen:
Een reactie posten