Herstelgedachte centraal in nieuwe richtlijn schizofrenie
De nieuwe behandelrichtlijn Schizofrenie is sinds januari klaar. Meer dan de vorige benadrukt deze het perspectief van de patiënt. Psychiater Cees Slooff wacht met smart op de daadwerkelijke invoering van de richtlijn. Hij maant de beroepsvereniging van psychiaters tot actie.
Cees Slooff, als psychiater verbonden aan het Psychosecircuit van GGZ Drenthe, was nauw betrokken bij de totstandkoming van de tweede behandelrichtlijn Schizofrenie. Hij omschrijft de toonzetting als ‘hoopvoller en positiever’. De inspiratie voor de nieuwe richtlijn komt uit de herstelbeweging, verklaart Slooff. ‘Herstelondersteunende zorg gaat uit van het perspectief van de patiënt.’
In 2005 verscheen de eerste behandelrichtlijn Schizofrenie. Zijn de inzichten zo snel verouderd dat er nu al een nieuwe richtlijn moet komen?
‘Het vuur van de herstelbeweging grijpt overal om zich heen. De nieuwe opvattingen over herstelondersteunende zorg en ervaringsdeskundigheid zijn enorm inspirerend en een stimulans voor deze vernieuwde richtlijn. Je ziet tegelijkertijd dat er steeds meer wetenschappelijke evidentie komt voor behandel- en rehabilitatiemethodes vanuit cliëntenperspectief. Zoals de technieken voor effectieve bejegening en gelijkwaardige zorgverlening: motivational interviewing en shared decisionmaking. Wat betreft het inzetten van ervaringsdeskundigheid van cliënten en familieleden is de wetenschappelijke evidentie nog wat dun, maar het is wel een dappere ontwikkeling. Daarom doen we in de nieuwe richtlijn wel concrete suggesties over de inzet van ervaringsdeskundigheid.’
Wat vindt u achteraf van de eerste richtlijn? Heeft deze voldoende ingang gevonden in de psychiatrie?
‘De eerste richtlijn was niet om door te komen. Vooral omdat de wetenschappelijke onderbouwing in de tekst was verwerkt. Dat wekte veel irritatie bij degenen die er mee moesten werken. Ze zagen wel dat de richtlijn een belangrijke bijdrage kon leveren aan de kwaliteit van de zorg voor schizofreniepatiënten, maar ze kregen hem door de slechte presentatie niet in de vingers. Met name op het punt van rehabilitatie en de organisatie van de zorg via fact- en act-teams bleef het gebruik van de richtlijn achter. De nieuwe richtlijn is veel toegankelijker en concreter, al had wat mij betreft de wetenschappelijke onderbouwing geheel en al in de bijlage gemogen.’
Zijn er – naast het cliëntperspectief – nog concrete vernieuwingen in de tweede richtlijn?
‘De somatische screening is nieuw. Dat is erg belangrijk voor schizofreniepatiënten want die hebben een grotere kans op bijvoorbeeld diabetes en hartklachten. Daarnaast wordt er geen voorkeur meer uitgesproken voor de nieuwe antipsychotica ten opzichte van de oude. Ze werken beide net zo goed, maar ze verschillen wat betreft bijwerkingen. De behandelaar moet een individueel medicatiebeleid voeren. Het hoofdstuk over rehabilitatie is op basis van het nieuwste onderzoek grondig herzien. En we hebben een hoofdstuk toegevoegd met concrete aanwijzingen voor de implementatie van de richtlijn.’
Invoeren van nieuwe methodes en werkwijzen blijft een lastig karwei. Is dat ook uw eigen ervaring?
‘Ja, ik probeer op dit moment de modules psycho-educatie door de strot van de ggz-instellingen te duwen. Er is een prachtige klapper beschikbaar met zeven modules. Daarin wordt bijna woordelijk beschreven hoe je patiënten en familieleden goed kunt voorlichten over (eerste) psychoses en schizofrenie. Het gebruik van deze modules wordt ondersteund door de richtlijn, ze voldoen aan alle criteria en instellingen kunnen ze voor niks krijgen. Het lukt maar mondjesmaat om ze breed verspreid te krijgen. Veel instellingen bestellen er één, terwijl ze er honderd kunnen krijgen.’
Hoe komt dat, denkt u?
‘Ook al zijn onze modules gratis, het kost wel menskracht en geld om ze in te voeren. Ik ben nu zelf begonnen om ze bij GGZ Drenthe te implementeren. Eén module invoeren kost al gauw 30.000 à 40.000 euro. Voor de implementatie van een hele richtlijn – wil je het tenminste goed doen – moet je denken aan een half tot één miljoen euro. Dat is natuurlijk in deze tijd van bezuinigingen een groot obstakel.’
Is dat ook de reden dat uw eigen beroepsvereniging van psychiaters – de NVvP – niet zo’n haast maakt?
‘Ik weet niet precies waar dat mee te maken heeft. De vorige richtlijn heeft ook meer dan een jaar op de plank gelegen voordat de NVvP met een invoeringsplan kwam. De nieuwe richtlijn is nu al een half jaar klaar. Ik vind het erg jammer dat het zo lang duurt. Ik hoop dat de NVvP snel met een voorstel komt voor de implementatie.’ (ML)
Klik hier voor de concept update richtlijn schizofrenie (maart 2010)
Klik hier voor eerste de multidisciplinaire richtlijn Schizofrenie (2005)
Klik hier voor meer informatie over de modules Psycho-educatie voor mensen met een psychose en hun familieleden
© Psy 03-11-2011
Geen opmerkingen:
Een reactie posten