Op zoek naar het talent van de cliënt
Het ‘strength model’ helpt psychiatrische patiënten zoeken naar hun kracht en talenten. Hulpverleners leren gericht vragen stellen en ook kansen buiten de ggz te benutten. Is de maatschappij inderdaad een ‘oase van mogelijkheden’? Het Trimbos-instituut onderzocht het bij GGZ Noord-Holland-Noord.
Hoewel de strength-aanpak in Nederland vrij nieuw is, bestaat deze in de VS al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw. De methodiek is voortgekomen uit ontevredenheid over het toenmalige casemanagersmodel. Dat richt zich vooral op het in zorg houden van cliënten. Volgens de founding father van het strength-model, Charles Rapp, is het vooral ook belangrijk dat cliënten in hun eigen omgeving begeleiding krijgen die gericht is op hun wensen en talenten en het participeren in de samenleving. Deze aanpak stimuleert hulpverleners actief buiten de grenzen van de ggz te kijken naar aanknopingspunten voor de cliënt; zijn omgeving wordt beschouwd als een ‘oase van mogelijkheden’.
Twee wijkteams
De strength-aanpak past uitstekend in de visie van herstelgericht werken, het recovery-model. Dat was ook de reden voor GGZ Noord-Holland-Noord om twee wijkteams volgens deze aanpak te laten werken. Het Trimbos-instituut onderzocht hoe dit uitpakte. Er deden 21 casemanagers en 89 cliënten mee aan het onderzoek.
De cliënten geven de strength-aanpak een zeven. Bijna veertig procent van de cliënten zegt door deze aanpak meer sociale contacten gekregen te hebben. Ruim veertig procent zegt actiever te zijn geworden. Opvallend genoeg meten de onderzoekers geen duidelijke toename van het aantal sociale contacten en activiteiten buitenshuis.
Gesprekstechniek
Het is, zo stellen de onderzoekers, voor een aantal cliënten niet makkelijk om het over hun eigen krachten en kwaliteiten te hebben. ‘Ze vinden dat niet vanzelfsprekend.’
Toch zegt 75 procent van de deelnemende cliënten meer inzicht te hebben gekregen in eigen mogelijkheden. Ze vinden het belangrijk dat ook de casemanagers daar meer oog voor hebben en het gesprek niet altijd over hun problemen gaat.
De hulpverleners die deelnamen aan het onderzoek deelden in grote lijnen de visie die achter de strength-methodiek zit, maar ze misten de nodige vaardigheden op het gebied van gesprekstechniek.
Formulieren invullen
Sommige deelnemende casemanagers hadden moeite met het invullen van de formulieren die bij de strength-aanpak horen. Er zou teveel schrijfwerk van ze gevraagd worden. Halverwege het onderzoek stagneerde daardoor het implementatieproces, zo blijkt uit het onderzoek. Een inspirerende presentatie van strength-coryfee Paul Liddy bracht bij de hulpverleners het enthousiasme terug. Toch scoorde de modelgetrouwheid waarmee de strength-methodiek werd uitgevoerd laag: 2,6 op een schaal van 5.
Stapje terug
Onderzoeker Harry Michon van het Trimbos-instituut zag dat de hulpverleners ‘gecharmeerd’ waren van de methode. ‘Ze delen de visie achter de strength-aanpak, ook al vinden ze het niet altijd makkelijk om een stapje terug te doen en de cliënt zelf de regie te laten voeren. Ze denken vaak al te weten wat de cliënt wil en kan. Ze zeggen: “Ik ken mijn cliënt”. Als ze de gesprekken op een open manier aangingen, werden ze toch vaak verrast door de cliënt. Ze hoorden dingen die ze niet eerder gehoord hadden.’
Ervaringsdeskundigen
De vraag of de strength-methodiek geschikt is om herstelgericht te werken met cliënten in de langdurende psychatrie, vindt onderzoeker Michon moeilijk te beantwoorden. ‘De uitkomsten van het onderzoek moeten met de nodige voorzichtigheid worden bekeken, want de strength-methodiek is bij GGZ NHN niet volgens het boekje uitgevoerd. Eigenlijk zou het beter zijn om dat eerst wel te doen, en dan later te kijken wat je eventueel weg kunt laten of anders kunt doen.’ Michon adviseert om in elk geval meer aandacht te besteden aan het gebruik van de formulieren en aan gesprekstechniek bijvoorbeeld in de intervisie. Daarnaast zou het aanbeveling verdienen om ervaringsdeskundigen in te schakelen bij de uitvoering. (ML)
Lees hier het onderzoek ‘Op krachten komen’. Evaluatie van de implementatie van de strength-aanpak bij GGZ Noord-Holland-Noord. Trimbos-instituut. M.J. van Wezep en H. Michon
Lees hier meer over de achtergronden van het strength-model
Klik hier voor een basistraining strength-model
© Psy 24-05-2011
Geen opmerkingen:
Een reactie posten